26 اسفند 1403

بیانیه‌ی تحلیلی فعالان سیاسی و اجتماعی درباره‌ی رویدادهای سال 1403

بیانیه‌ی تحلیلی بیش از 200 نفر از فعالان سیاسی  اجتماعی و فرهنگی در باره‌ی رویدادهای سال1403

ضرورت راه‌یابی؛
در نگاهی به رویدادها در سالی که گذشت
سال پرحادثهٔ 1403 را در شرایطی به پایان می‌بریم که "ابَربحران"های تودرتو بر سراسر این مرزوبوم سایه گسترده و تاروپود جامعه را به گسست تهدید می‌کنند.

از آغاز سال، درگیری‌های نظامی اسراییل با ایران به‌صورت علنی و مستقیم آغاز شد و ملّت ما را در هراس از جنگ گسترده‌ی دیگری فرو برد. حملات به مقرهای نظامی چابهار و راسک و..، کشته شدن 10 سرباز و نیروی نظامی، تلخی آن ایّام را بیشتر کرد. اما آن نوبهار، حوادث شگفت‌انگیز دیگری را نیز به‌خود دید، از جمله سانحه‌ی سقوط بالگرد حامل رییس‌جمهور وقت و همراهان که هنوز ابهام چگونگی آن در اذهان ملی زدوده نشده‌است.

24 آذر 1403

انقلاب درونی یا دادوستد قدرت‌های بیرونی؟

«انقلاب درونی یا دادوستد قدرت‌های بیرونی؟  
     (درس دیگر «إسقاط نظام» إسقاطی در سوریه)»
  
تسلیم شدن سریع رژیم اسد و فرار ناگهانی نامبرده و رفتار منافقانه‌ی قدرت‌های کوچک‌وبزرگِ همسایه و غیرهمسایه، جملگی به‌روشنی نشان از یک معامله‌ و ساخت‌وپاختِ چندجانبه دارند (البته با حذفِ ایران). 
پیش‌تر نوشته بودیم: «این که قدرت‌های بزرگ(به مثابه‌ی شرطِ بیرونی)، به چه میزان در میدان نقشِ تعیین‌کننده بازی کنند، بستگی دارد به قابلیتِ مبنایِ درونی.» بلافاصله باید افزود که ارائه‌ی عکسِ فرمول نیز صادق است: تضادِ درونی بدونِ شرایطِ مناسبِ بیرونی، شرط لازم اما نه کافیِ تغییروتحولِ وضعِ موجود و نظمِ حاکم است. معمولا تمایل داریم یک سویه‌، یا درون و یا برون را بنگریم و جنبه‌ی دیگر معادله را نادیده انگاریم. 
اکثریتِ ملت‌ها از استبدادِ داخلی و مداخله‌ی خارجی خسته و ناراضی اند؛ و اگر دیکتاتوری نظامی-پلیسی «غیردینی»(و به‌اصطلاح رایج، سکولار یا لائیک) باشد، مردم واکنشی مذهبی از خود نشان می‌دهند و اگر دینی یا ایدئولوژیک باشد به‌عکس، اعلام برائت و «بیزاری از دین و آئین شما» می‌کنند. 

22 آذر 1403

آلوده‌ترین شهر جهان؟ (مرگ بر آلوده سازان! زنده باد تعطیلات!)

کسب مقام اول جهان در «اختناق»، ناشی از آلودگی هوا، توسط تهران، «شهری برای همه»(و هیچکس)، و پیش افتادنش از کلکته، ما را به‌یاد فرمولی انداخت که روزی در هند از یک هندی در توصیف شهرش شنیدیم: «جمعیت، آلودگی، فساد»(PPC : Population/Pollution/Corruption). خوشبختانه ما چنان جمعیتی نداریم و در مقام فساد هم نمیدانیم کدام برتریم، اما قدر مسلم اینست که در آلودگی هوا، «هنر نزد ایرانیان است و بس»! بر این آلودگی هوایی «آلودگی صوتی» زمینی را نیز باید افزود: به‌ویژه هنگامی که به‌جای ارائهٔ راهِ حلِ عملیِ مسئله و برون‌رفت از بحران، برایش «همایش» می‌گذاریم و پیرامونش «فرمایش»های علمی-قابل انتشار در مجلاتISI - می‌فرماییم و، به تعبیر فیلسوفمان مرحوم فردید، «درایش» می‌ورزیم (که البته از شنیدن داد و فغان «ضایعاتی خریداریم»، از کله سحر تا بوق سگ، شیرین‌تر است)!