12 اردیبهشت 1402

جشن کار و جنبش برای عدالت

در روز جهانیِ کارگر، و جشن کار و تعطیل سراسری در دنیا، در ایران ما کار همچنان ادامه دارد و کارگران نیز بجای جشن و سرور همچنان به جنبش و شروشور اعتراضات (و مطالبات و اعتصابات و..) مشغول و دل‌شاد اند!
اما براستی نامِ مناسبِ نظامِ و مناسباتِ «خودویژهٔ» اقتصادی حاکم بر کشور کدامست؟ برخلاف «آدرس‌ عوضی» دادن‌های اقتصاددانان دولت‌گرا یا نولیبرال در صداوسیمای میلی، بی‌نظمی موجود و بحران‌ معیشتی ناشی از آن، مگر بجز محصولِ همگرایی دو رویکرد و تعاملِ میانِ روند اقتصاد بازار سنتی-فقاهتی از سویی و سرمایه‌داری دلال و رانتی و «خصولتی»شده از دیگرسو، طی دهه‌های گذشته، بوده که نگرش‌های حاکم و جهت‌بخش سیاست اقتصادی کشور را شکل می‌داده‌اند؟! و مگر شکاف عمیق طبقاتی، فساد دامن‌گستر حقوقی و قضایی و بحران حاد معیشتی، همه از پیآمدهای اجتماعی این ائتلاف نیستند که از ترکیب جدید میان پیوند قدیمی «حوزه و بازار» با اقتصاد باز بازار و راست‌گرایی شبه‌مدرن به‌سبکِ «نو‌لیبرال» جملگی در مجموع به‌تعبیری آشفته‌بازارِ «نئوفئودال» کنونی را ساخته اند؟

1 اردیبهشت 1402

گذار به دموکراسی

از صدر انقلاب مشروطه تا کنون مردم ایران با مطالبه‌ی حاکمیت قانون و مردمسالاری و پرداخت بهای سنگین یکی از ملت‌های پیشقراول خاورمیانه به شمار می‌آید. هر بار اما در دو نظام‌ برآمده از دو انقلاب گذشته استبداد سیاسی و دینی به گونه‌ای بازتولیدشده که گویی امروزه هم هنوز در آستان ورود به عصر جدید بسر می‌بریم با همان خواست‌های ابتدایی.
راه طی شده را از اینرو، می‌شایست با درس‌آموزی از اشتباهات تاریخی به‌نحوی دیگر از سرگرفت: نه با ابهام نظری، مصلحت‌گرایی عملی و دنباله‌رو‌ی از محافظه‌کاری؛ نه با خشونت‌گرایی و جنگ‌افروزی متکی به قدرت‌های خارجی، بلکه با تشکل جامعه‌ی مدنی و درخواست تغییر-وتحول‌خواهی ساختاری گام به گام و با همسویی و همرایی بین‌الاذهانی و گفتگو با گرایشات و سلیقه‌های چندگانه و متکثر ملی.

27 فروردین 1402

ارزیابی 420 فعّال سیاسی،‌ مدنی و فرهنگی از تحوّلات سال گذشته‌ی ایران

به‌نام هستی‌بخش

1401 ؛ جنبش‌ها، زخم‌ها و امیدها

در سال‌های اخیر، ایران شاهد یک تحول دورانیِ تاریخی است و شکست پروژهٔ حاکمیت دینی و فقاهتی در همهٔ حوزه‌ها به‌ویژه‌ در سپهر فرهنگی-عقیدتی، حاصل همین چرخش دورانی است. قابل توجه این‌که ناکامی طرح‌های اصلاحی- درپیِ بحران‌سازی‌های متعمّدانه- نیز ریشه‌ای در همین تحول و چرخش دارد. در این مرحله و موقعیت، جامعه بالقوه آبستن تولد و تحولی تازه است.

مهم‌ترین رخداد سال گذشتهٔ میهن ما جنبش اعتراضی "مهسا" یا همان جنبش "زن، زندگی، آزادی" بود که با کنش‌گری رادیکال زنان و جوانان در اعتراض به سیاست فرهنگیِ اجبار و تحجّر آغاز شد و سپس به ابراز مخالفت با انواع تبعیض و امتیازها و کلیّتِ استبداد دینی و سیاسی انجامید. با به بن‌بست رسیدن حرکت اصلاحی و سرانجام تک‌جناحی و انحصاری شدن حاکمیت، این واکنش تا حدودی پیش‌بینی‌پذیر بود اما به‌لحاظ گستردگی و ترکیب آن، از ابعاد قابل انتظار بسی فراتر رفت و شهرهای بزرگ و مناطق گوناگون را در اقصی‌نقاط کشور شعله‌ور کرد.